هدف از ایجاد رشته علوم کامپیوتر تربیت متخصصانی است که با دید ریاضی تر و منطقی تر نسبت به حل مسائل مطرح در حوزه علوم کامپیوتری و دیگر رشته ها اقدام می کنند. در این مطلب با این رشته و حوزه های مختلف آن آشنا می شوید.
آشنایی با رشته علوم کامپیوتر
رشته علوم کامپیوتر جهت مطالعه روش محاسبات ایجاد شد و یک راه ارتباطی بین دانش ریاضی و کامپیوتر می باشد. مهمترین هدف این رشته دسترسی به بهترین روش برای حل یک مسئله در کمترین زمان با بیشترین دقت است. تعاریف مختلفی در مورد علوم کامپیوتر وجود دارد ولی تعریفی که بیشتر مهندسان این شاخه از علوم رایانه ای دارند این است:
علوم کامپیوتر در حقیقت مطالعه نظام مند امکان سنجی، ساختار، بیان، طراحی، تحلیل الگوریتم ها برای تولید، ذخیره سازی، پردازش و نمایش و دسترسی به اطلاعات و داده ها می باشد. هدف از این رشته تربیت متخصصانی است که با دید منطقی تر و ریاضی تر به حل مسائل مطرح در حوزه علوم کامپیوتر، ریاضیات یا دیگر رشته ها می پردازند.
علوم کامپیوتر شامل زمینه های اصلی رایانش همچون نظریه ها، الگوریتم، زبان های برنامه نویسی و معماری کامپیوتر است و برنامه نویسی درسی در مقطع کارشناسی محدوده وسیعی از موضوعات را پوشش می دهد و دانشجو را با زمینه های مختلف این رشته آشنا می سازد.
شاخه علوم کامپیوتر مطالعه کامپیوترها، زبان های برنامه نویسی و سیستم های محاسباتی بوده و برخلاف مهندسی کامپیوتر و الکترونیک این رشته بیشتر به نرم افزار و سیستم های نرم افزاری مرتبط است. در حقیقت این رشته شامل نظریه نرم افزاری، طراحی، توسعه و کاربرد نرم افزار می باشد.
حوزه های مطالعاتی اصلی در این رشته عبارت است از:
- هوش مصنوعی
- سیستم ها و شبکه های کامپیوتری
- امنیت
- مجموعه آموزش های امنیت شبکه
- تعامل کامپیوتر و انسان
- سیستم های پایگاه داده
- بینایی کامپیوتر
- گرافیک کامپیوتری
- تجزیه تحلیل عددی
- زبان های برنامه نویسی
- بیوانفورماتیک
- مهندسی نرم افزار
- نظریه محاسبات
خروجی شاخه علوم کامپیوتر افرادی با دید ریاضی نسبت به مسائل منطقی در حوزه های مختلف مرتبط و غیر مرتبط با کامپیوتر می باشد. نگرش این رشته به صورت پایه ای نسبت به موضوعات بوده به طور مثال در آن افراد علاوه بر آموختن زبان های برنامه نویسی روش ساخت آنها را نیز مورد بررسی قرار می دهند.
پایه و اساس این رشته علاقه به ریاضیات می باشد. دانشجو باید علاوه بر مباحث ریاضی به ساخت استدلال و اثبات موضوعات مختلف با دید منطقی و عددی علاقه بسیاری داشته باشد. واژه های علوم کامپیوتر و گرایش های مربوط بر خلاف معناشناسی برای انجام محاسبات بیشتر به قلم و کاغذ نیاز داشته تا کامپیوتر.
کلید واژه اصلی در این رشته، ریاضیات بوده و با توجه به دو دسته کلی افراد که یا به ریاضی علاقه دارند یا نه انتخاب و عدم انتخاب این رشته و تحصیل در آن تا حدودی قابل تشخیص می باشد. البته تلاش بسیار در همه کارها سبب رفع نقایص موجود و حتی ایجاد علاقه در حوزه خاصی می شود که شاید تا قبل از آن هیچ جذابیتی در آن برای فرد وجود نداشته است.
تاریخچه تاسیس علوم کامپیوتر در ایران
اولین دوره آموزش دانشگاهی این رشته در مقطع کارشناسی در سال ۱۳۴۹ و در مقطع ارشد در سال ۱۳۵۰ تاسیس شد. در سال ۱۳۶۵ با تاسیس رشته مهندسی کامپیوتر این رشته متوقف شد. راه اندازی دوباره رشته علوم کامپیوتر در سال ۱۳۷۷ در مقطع کارشناسی روی داد. کارشناسی ارشد و دکترا نیز در سال ۱۳۷۹ راه اندازی شد.
علوم کامپیوتر با هدف مطالعه شیوه محاسبات یا به بیان دقیق تر دستیابی به یک روش حل مسئله در کوتاه ترین زمان با دقت بالا ایجاد شد. پایه این رشته، استدلال، منطق و ریاضیات می باشد. در این رشته با ارائه درک مناسبی از تحلیل و تجزیه شیوه های حل مسئله توسط ابزارهای کامپیوتری زمینه های مرتبط با بهینه سازی، بیوانفورماتیک، ارتباط ریاضیات و کامپیوتر را پوشش می دهد.
هر چند داشتن دانش و مهارت برنامه نویسی برای تحصیل در این رشته ضروری می باشد ولی برنامه نویسی فقط یکی از عناصر این رشته محسوب می شود. دانشمندان کامپیوتر الگوریتم هایی جهت ساخت برنامه ها و مطالعه چگونگی عملکرد سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر را طراحی و تجزیه و تحلیل می نمایند.
گروه های دبیرستانی کاربردی
با توجه به وابستگی بسیار این رشته به ریاضی، افرادی که در دوره دبیرستان در گروه ریاضی و فیزیک تحصیل داشته اند شرایط بهتری از لحاظ پیش نیازهای لازم نسبت به فارغ التحصیلان دیگر رشته ها دارند. ضمنا فارغ التحصیلان گروه فنی و حرفه ای گرایش کامپیوتر نیز شرایط مناسبی برای ورود به دنیای علوم کامپیوتر را دارند.
چرا که این افراد با مقدمات لازم برای برنامه نویسی آشنا شده و تا حدودی دید منطقی در حل مسئله و ارائه راهکارهای الگوریتم وار برای آن پیدا کرده اند. از این رو با ورود به شاخه علوم کامپیوتر برای بیشتر مباحث پایه در این حوزه دارای آمادگی ذهنی می باشند.
تفاوت بین شاخه علوم کامپیوتر با مهندسی کامپیوتر
مهندسی کامپیوتر بیشتر بر طراحی و توسعه کامپیوتر تمرکز دارد. در حالی که علوم کامپیوتر بر تئوری محاسبات، تجزیه و تحلیل داده ها تاکید بیشتری دارد. در صورت مقایسه وظایف متخصصان این دو رشته باید به موارد زیر اشاره کرد:
وظایف مهندس علوم کامپیوتر
- تسلط به زبان های برنامه نویسی مانند جاوا، پایتون و SQL
- مهارت در روش اجرا، نگهداری و تعمیر سیستم های لینوکس و ویندوز
- درک ساختمان داده ها و الگوریتم ها
- مهارت در زمینه مبانی امنیت سایبری و رمزنگاری
- داشتن دانش طراحی، کد نویسی و تست نرم افزار
- مهارت در زمینه چگونگی کار شبکه های کامپیوتری و مدیریت آن ها
وظایف یک مهندس کامپیوتر
از جمله متداول ترین مهارت های یک مهندس کامپیوتر عبارت است از:
- درک کامل از روش کار سخت افزار و معماری آن
- دانش طراحی، کدنویسی و تست نرم افزار
- انعطاف پذیری جهت کار با طیف وسیعی از نرم افزار‌ها، که با توجه به شرکت و یا صنعت می‌تواند بسیار تخصصی باشد.
حوزه های علوم کامپیوتر
از متداول ترین حوزه ها و شاخه های این رشته عبارت است از:
- نظریه اطلاعات
- بازی های کامپیوتری
- منطق
- امنیت اطلاعات
- داده های بزرگ
- معماری کامپیوتر
- بیوانفورماتیک
- سیستم های عامل
- گرافیک کامپیوتری
- برنامه نویسی وب
- شبکه های کامپیوتری
- ساختمان داده ها و الگوریتم ها
- ترکیبات
- پردازش صوت و تصویر
- هوش مصنوعی و رباتیک
- محاسبه پذیری
- زبان های برنامه نویسی
- شبیه سازی کامپیوتری
- ترکیبات
- مهندسی نرم افزار
- پایگاه داده ها
توانایی های مورد نیاز
برای موفقیت در این رشته داشتن ویژگی ها و توانایی های زیر اهمیت دارد:
- کنجکاو بودن و ذهن پرسشگر
- قدرت تفکر و خلاقیت ذهنی داشتن
- علاقه و تسلط به مباحث ریاضی
- تسلط و علاقه به برنامه نویسی کامپیوتری
- صبر و حوصله و پشتکار زیاد
- آشنایی کافی با زبان انگلیسی
- توانایی استدلال به شکل منطقی
گرایش های علوم کامپیوتر
قابل ذکر است علوم کامپیوتر همانند مهندسی کامپیوتر شامل چندین گرایش اصلی و فرعی می باشد. گرایش های اصلی عبارت است از:
۱. سخت افزار
این گرایش از علوم کامپیوتر به معماری و به طور کلی، ساختار کامپیوتر، مربوط است.
۲. محاسبات علمی
در این گرایش، کاربرد ریاضیات در کامپیوتر به دانشجو، آموزش داده می شود.
۳. نظریه الگوریتم ها
در گرایش نظریه الگوریتم ها روش های مختلف حل مسئله مورد بررسی قرار می گیرد.
۴. سیستم های اطلاعاتی
در این گرایش نحوه مدیریت پروژه های نرم افزاری و سیستم های اطلاعاتی آموزش داده می شود.
گرایش های فرعی این رشته نیز شامل رشته های هوش مصنوعی، بیوانفورماتیک، گرافیک کامپیوتری، رباتیک، شبکه سازی، ایمنی و توسعه بازی می باشد.
دانشگاه های پذیرنده دانشجو در شاخه علوم کامپیوتر در کشور
در زیر به دانشگاه های ایران که علوم کامپیوتر پذیرش دارند اشاره می شود.
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه تهران
- دانشگاه امیرکبیر
- دانشگاه علم و صنعت
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه خواجه نصیر
- دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه فردوسی
همچنین در پایان پیشنهاد می شود اگر علاقمند هستید تا با رشته بیوانفورماتیک و رشته مهندسی پزشکی آشنا شوید روی لینک ها کلیک کنید.
منبع :
برچسب :