هر خانواده معمولا از والدین و فرزند یا فرزندانی تشکیل می گردد که این تعداد در گذشته زیاد بود و جامعه متشکل از خانوارهای شلوغ و پرجمعیت بود و امروزه از تعداد فرزندان کاسته شده اما یک موضوع مشترک در آنها وجود دارد و آن مشکلات فرزند آخر خانواده و یا به بیانی ته تغاری است. البته که پدر و مادر دوره های سنی و متفاوتی از عمر خود را می گذراند که هر دوره و بخش آن سهم یک فرزند می گردد. به عنوان مثال فرزند اول و ارشد خانواده به دلیل اینکه در دوره جوانی و ابتدای زندگی مشترک قرار می گیرد با آخرین فرزند و ته تغاری که در دوره میانسالی و یا حتی برخی خانواده های پرجمعیت در دوره سنی پیری والدین زندگی خود را سپری می کند، شرایط متفاوتی را تجربه می کند.
ته تغاری واژه ای است که بارها و بارها شنیده ایم و تصویری که با شنیدن این کلمه در ذهنمان نقش می بندد؛ کودکی طناز و پر عشوه و محبوب می باشد که همه خانواده نازش را می کشند و او نسبت به سایر فرزندان کم و یا حتی بی مسئولیت تر است، اما این تصویر رویایی ته تغاری هاست و روی دیگری نیز دارند که مشکلات فرزند آخر خانواده یا به بیانی ته تغاری ها را به نمایش می کشد.
بررسی مشکلات فرزند آخر خانواده (ته تغاری)
به طور صد در صد نمی توان با قاطعیت در مورد این موضوع سخن گفت که شرایط فرزند اول سخت تر است و یا فرزند آخر! هر چند نظرات متفاوتی در این باره وجود دارد، اما به طور کلی و نسبی در مورد آن سخن گفته می شود که از سوی روانشناسان و آمارگیری ها انجام شده است.
کاهش میزان سختگیری والدین
یکی از مواردی که در رابطه با تربیت کودکان آخر از سوی پدر و مادرها به کار گرفته می شود؛ کاهش سختگیری هاست که به مراتب کمتر می شود و این را برخی از مزایا به حساب می آورند، اما می توان آن را یکی از معایب و مشکل های فرزند آخر دانست چرا که باعث می گردد تا این فرزندان شخصیتی راحت طلب، بی فکر و خیال، خوشگذران، بی اعتنا به قوانین و اصول خانواده، لوس داشته باشند. از سویی دیگر به دلیل وجود تناقض در میان فرزندان از سوی والدین در رابطه با شدت سختگیری موجب حسادت و سرکشی سایر کودکان می گردد.
کودک ماندن در نگاه والدین
جدی گرفته نشدن و کودک ماندن در نگاه پدر و مادر از دیگر مشکلات فرزند آخر به شمار می رود که دلیل آن تولد وی در دوره سنی پیری والدین است که موجب می شود تا بیشتر وابسته آخرین فرزندشان شده و او را سالها پس از کودکی حتی با وجود استقلال یافتن باز هم جدی نگرفته و به چشم کودک به وی بنگرند. این موضوع قطعا مشکل هایی نظیر کاهش و یا حتی نداشتن اعتماد به نفس، بی تجربه و یا کم تجربه بودن، مسئولیت پذیر نبودن، وابسته شدن را برای فرزند به دنبال داشته باشد.
فاقد انرژی کافی بودن پدر و مادر
پدر و مادر با قدم گذاشتن در سنین بالا نمی توانند برای فرزند آخر خود مانند اولین فرزندشان وقت و انرژی صرف کنند، دیگر هنگام فرزند آخر مثل دوران پرورش اولین فرزند خبری از انرژی و توجه و علاقه نیست و این موضوع قطعا در روحیه فرزند آخر تاثیر منفی می گذارد که گاهی بذر حسادت را در قلب وی می کارد. از تاثیرات کمبود محبت و توجه و صرف وقت و انرژی در فرزند آخر می توان به حس تنهایی و ناامنی، اضطراب و استرس اشاره داشت.
ته کشیدن منابع مالی
در واقع پدر و نیز مادر در دوران جوانی پرانرژی تر و فعال تر بوده که با سرازیر شدن در جاده زندگی علاوه بر اینکه انرژی اش به تحلیل می رود، به دنبال آن کمتر فعال و کم انرژی تر و با توجه به اینکه هزینه های بسیاری را در سالهای قبل صرف کرده اند، فرزند آخر با مشکل کمبود هزینه های مورد نیاز و ته کشیدن منابع مالی روبرو می گردد.
تحت فشار بودن خانواده و کودک
با توجه به اینکه اغلب فرزندان آخر طبق برنامه ریزی والدین متولد نشده و ناخواسته به دنیا آمده اند، به نوعی باعث شوکه خانواده می شوند زیرا آمادگی لازم از لحاظ روحی و مالی را ندارند که این موضوع هم خانواده و هم خود فرزند تحت الشعاع قرار می دهد.
ناراحتی و دوری عاطفی به واسطه مقایسه شدن
از مشکلات اصلی فرزند آخر بودن در خانواده های شلوغ و پرجمعیت می توان به قیاس کردن او با سایر فرزندها اشاره نمود، مخصوصا در صورتی که سایر فرزندان بزرگتر موفق بوده باشند، و این توقع و انتظار و مقایسه نمودن علاوه بر فشار روحی و ناراحتی فرزند آخر در میان فرزندان فاصله عاطفی به وجود می آورد.
زیاد بودن اختلاف سنی با پدر و مادر
با توجه به اینکه فرزند آخر در خانواده از همه کوچکتر بوده و کوچکترین عضو خانواده است با پدر و مادر که بزرگترین اعضای خانواده هستند، دارای اختلاف سنی زیادی می باشند و این موضوع مشکل هایی را برای هر دو طرف به وجود می آورد که درک نشدن فرزند از سوی والدین و نیز سرکشی از طرف فرزند نمونه هایی از آن می باشد.
افسردگی و انزوای اجتماعی
با بیشتر شدن سن خواهران و برادران امکان دارد این حس به آخرین فرزند خانواده دست بدهد که از جمع خانوادگی قرار ندارد و خودش را تنها ببیند و دچار افسردگی و در نهایت انزوای اجتماعی گردد.در برخی مواقع نیز امکان دارد به منظور جلب توجه افراد اقدام به کارهای ناهنجار و نامناسب نماید.
وابسته شدن زیادی
آخرین فرزند ته تغاری و اغلب عزیز دردونه خانواده است که به همین خاطر هم از سوی والدین و سایر فرزندان بسیار مورد توجه و محبت واقع می شود که همین موضوع باعث می گردد فرزند آخر بسیار زیاد به خانواده اش وابسته گردد و در نتیجه مستقل بودن را از دست می دهد که این خود از مشکلات فرزند آخر در خانواده به شمار می رود.
والدین چگونه می توانند از بروز این مشکلات جلوگیری کنند و یا کاهش دهند؟
طبق بررسی و تحقیق ها ترتیب به دنیا آمدن قادر است تا حدودی بر پرستیژ افراد موثر باشد، در این ترتیب فرزند آخر خانواده برونگرا، اجتماعی، خطر پذیر و شوخ طبع است. و اما در بالاتر به مشکلات فرزند آخر پرداختیم و آنها را بررسی کردیم که در ادامه می گوییم که چگونه والدین می توانند آنها را کنترل نموده و یا آن را کاهش دهند.
زمان کافی و مورد نیاز جهت سخن گفتن با فرزند آخرتان درباره احساس و نگرانی های وی صرف نمایید. کودکتان را مطمئن نمایید که او را دوست داشته و همیشه حامی وی هستید. همچنین او را در مسیر مستقل بودن یاری نموده و استقلال را در او تقویت کنید. به هیچ وجه وی را با خواهر و برادران و دوستان و اطرافیانش مقایسه ننمایید. به او اجازه و فرصت نظر دادن و بیان احساساتش را بدهید اما دقت کنید که در توجه و محبت خود زیاده روی نکرده و او را بدون مسئولیت و وابسته پرورش ندهید، همچنین نباید احساسات او را سرکوب کنید.
چند نکته کلی
پدر و مادرهای عزیز بدانید که همه بچه ها خاص هستند و با فرزند دیگر متفاوت است. نباید فرزند خود را با دیگر فرزندتان و نیز همکلاسی ها و … مقایسه کنید. باید به کودکتان اعتماد داشته باشید، اعتماد به نفس را در او پرورش بدهد و زمان هایی را برای شکوفاسازی توانایی هایش فراهم سازید. رفتارتان با وی محبت آمیز و محترمانه باشد.
و اما شما مخاطب عزیز در صورت تمایل برای آشنایی با چگونگی رفتار با فرزند سرکش و نیز کنترل احساسات در کودکان، و نشانه های افسردگی در کودکان به لینک های مربوطه مراجعه نمایید.
منبع :
برچسب :