رژیم غذایی مناسب حین درمان و پس از بهبود سرطان سینه اهمیت زیادی دارد، چون باعث می شود:
- سایر اندام های بدن سالم بمانند
- سیستم ایمنی شما قوی باشد و به بیماری دیگری مبتلا نشوید
- احساس خستگی کمتر و انرژی بیشتری داشته باشید
- کیفیت زندگی و سلامتی خود را ارتقاء بدهید
رژیم غذایی درست در دوران شیمی درمانی و نیز برای کسانی که سرطان متاستاتیک دارند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
تغییرات بدن حین درمان سرطان پستان
معمولاً فرآیند درمان با جراحی سینه شروع می‌شود، که ممکن است بخشی از بافت پستان یا کل پستان برداشته شود (ماستکتومی). همچنین شیمی درمانی، رادیوتراپی، هورمون درمانی و داروهای دیگر هم بسته به وضعیت بیماری صورت می‌گیرد.
این درمان‌های سنگین از لحاظ فیزیکی و روحی برای همه سخت هستند. مطالعات نشان می‌دهند که حدود ۵۰% از افرادی که سرطان پستان دارند، حین درمان دچار افسردگی یا استرس می‌شوند. پس اگر دچار کاهش اشتها و ناراحتی شدید، به یاد داشته باشید که تنها نیستید. این دوره می‌گذرد و اگر بتوانید فکر و بدنتان را برای مبارزه با بیماری قوی نگه دارید، دوباره روزهای خوب سلامتی بازخواهد گشت.
رژیم غذایی مبتلایان به سرطان پستان
بسته به وضعیت بیماری، وزن بدن، داروها و کمبودهای تغذیه‌ای، رژیم غذایی هر فرد متفاوت خواهد بود. اما ابتدا توصیه‌های کلی برای همه کسانی که به سرطان سینه مبتلا هستند یا به تازگی درمان شده اند را ببینید:
مواد غذایی مضر برای سرطان سینه
- آبمیوه: حتی آبمیوه طبیعی را بجز در اوقاتی که مجبورید مصرف نکنید، بلکه میوه کامل بخورید. طبق مطالعات، مصرف زیاد آبمیوه ها به خصوص آب سیب، خطر مرگ را در بیماران سرطان پستان افزایش می‌دهد.
- الکل: آبجو، شراب و هر نوع نوشیدنی الکلی را محدود یا قطع کنید.
- گوشت قرمز و گوشت پروسس: مصرف گوشت قرمز را کم کنید، اما گوشت پروسس مانند سوسیس، کالباس و بیکن را کاملا کنار بگذارید.
- غذاهای صنعتی و بسته بندی: کسانی که خوراکی های صنعتی و غذاهای بسته بندی شده می خورند بیش از ۱۰% بیشتر در خطر مرگ ناشی از سرطان سینه هستند. انواع کیک، چیپس، شیرینی، ناگت و … را کنار بگذارید.
- شاخص گلایسمی (قند) بالا: هر چیزی که باعث بالا رفتن ناگهانی قند خون شود، برای سرطان مضر است. پس باید مصرف شکر را متوقف کنید، کشمش، آجیل، عسل و خرما را محدود و به مقدار کم مصرف کنید، میوه را بعد از غذا بخورید و از ریزه خواری خودداری کنید. رژیم غذایی کم کربوهیدرات (و نه کتوژنیک) هم مفید است.
- غذاهای تند، ترش و خشک: این غذاها احساس خشکی و خستگی دهان که یکی از عوارض شیمی درمانی هستند را افزایش می دهد، به علاوه باعث یبوست می شود.
- قهوه: در حالی که بعضی مطالعات فوایدی از قهوه برای سرطان پستان یافته اند، متخصصان توصیه می کنند به دلیل اثرات مضر و نیز ناشناخته بودن مکانیسم اثر قهوه بر سرطان در بدن، قهوه را کاملا محدود کنید. در دوره شیمی درمانی هم اصلا نباید قهوه مصرف کنید.
لبنیات و شیر برای سرطان پستان ضرر دارد؟
در مورد لبنیات، مطالعات نتایج متفاوت و متناقضی داشته اند، اما نتیجه بررسی مجموع مطالعات توسط متخصصین که مورد پذیرش مراکز تخصصی سرطان دنیا نیز هست:
- مصرف متعادل لازم و مفید است: ۲ واحد لبنیات در روز، که می تواند ترکیبی از شیر، ماست، پنیر و کشک باشد برای تامین کلسیم و سایر مواد مغذی و پیشگیری از سرطان سینه مفید است. اگر مصرف به مقدار متعادل باشد، میزان هورمون و فاکتور رشد لبنیات در مقایسه با خود بدن بسیار ناچیز و بی تاثیر است.
- مصرف زیاد مضر و سرطانزا است: نباید بیشتر از مقدار توصیه شده لبنیات، به خصوص شیر مصرف کرد.
- لبنیات باید کم چرب باشند: لبنیات پرچرب حاوی مقدار بیشتری هورمون رشد هستند و باید محدود شوند.
- به عدم تحمل لاکتوز توجه شود: بیش از ۸۰% ایرانیان عدم تحمل لاکتوز دارند که با آزمایش ژنتیک مشخص می شود. حتی اگر بعد از خوردن شیر علامتی مانند اسهال ندارید، بسیار محتمل است عدم تحمل لاکتوز داشته باشید. در این صورت باید شیر بدون لاکتوز و ماست پروبیوتیک مصرف کنید.
طرز تهیه بهترین غذاها و نوشیدنی‌های ضد سرطان سینه برای خانم ها
- لته طلایی: با شیر داغ، زردچوبه و عسل، یک لیوان گلدن لته یا لته طلایی نوش جان کنید.
- اسموتی شاه توت: ماست کم چرب پروبیوتیک، شاه توت یا بلوبری (تازه یا فریز شده) و عسل را در مخلوط کن ریخته و هم بزنید.
- سالاد بروکلی و انار: بروکلی خرد شده و دانه های انار را مخلوط کرده، سالاد را قبل از غذا بخورید.
- لته ماچا: با پودر ماچا، آب جوش و شیر داغ، لته خانگی سرشار از آنتی اکسیدان تهیه کنید.
- سوپ سبزیجات: جو دوسر، سبزیجات خرد شده، پوره گوجه فرنگی و مقداری مرغ، غذای ضد سرطان بپزید.
- سالاد کینوا و پسته: با کاهو،کینوای پخته، گوجه، پسته و سس آبلیمو، سالاد تازه برای بهبود سرطان تهیه کنید.
- سوپ کاری و کدو حلوایی: با پیاز، کدو حلوایی، پودرکاری، عصاره مرغ و ابلیمو یک سوپ ضد سرطان خوشمزه بپزید.
نکات مهم:
- مراقب وزنتان باشید: اضافه وزن یکی از دلایل مهم افزایش خطر سرطان است. اگر اضافه وزن دارید، باید تحرک و ورزش خود را بیشتر کنید و به صورت اصولی کاهش وزن را شروع کنید.
- وعده ها را کوچک کنید: تا تهوع، یبوست و نفخ ناشی از درمان بهبود یابد.
- زیر نظر متخصص تغذیه باشید: بدن شما شرایط حساسی دارد. توصیه میکنیم حتما با نظارت و برنامه متخصص با تجربه تغذیه خود را کنترل کنید. می توانید با انجام آزمایش ژنتیک تغذیه، زیر نظر متخصصین تغذیه و ژنتیک باشید.
- به منابع متفرقه توجه نکنید: اگر سایت ها و اشخاصی مصرف مواد گیاهی، دمنوش یا هر ماده را توصیه می کنند حتما باید ابتدا با پزشک مشورت کنید. بسیاری از این مواد نه تنها سودی ندارند، شرایط بیماری را پیچیده تر و بدتر می کنند.
- در مورد سویا احتیاط کنید: مطالعات در مورد سویا همچنان ادامه دارد. بهتر است سویا و فرآورده های سویا را مصرف نکنید.
- میوه و سبزیجات را پوست بگیرید: برای کاهش سموم، آفت کش و کودهای شیمیایی که محصولات کشاورزی را آلوده می کنند تا جایی که می توانید میوه و سبزیجات را بدون پوست بخورید.
- برای دریافت مشاوره انجام آزمایش ژنتیکی مشخص شدن ریسک ابتلا به سرطان پستان این فرم را تکمیل کنید
سخن پایانی
اگر در خانواده شما سابقه سرطان سینه یا تخمدان وجود دارد، یا خودتان به این بیماری مبتلا شده اید، برای بررسی ژنتیکی ارثی بودن سرطان و نیز اقدامات درمانی و پیشگیرانه مناسب، برای مشاوره رایگان با تماس بگیرید. همچنین برای داشتن بهترین رژیم غذایی حین درمان و بعد از سرطان سینه، با توجه به ژنتیک تان زیر نظر متخصص تغذیه باشید.
منابع
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3354850/
https://europepmc.org/backend/ptpmcrender.fcgi?accid=PMC7932849&blobtype=pdf
https://www.komen.org/breast-cancer/facts-statistics/research-studies/topics/dairy-products-and-breast-cancer-risk/
https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/causes-of-cancer/cancer-myths/can-milk-and-dairy-products-cause-cancer
https://www.healthline.com/health/metastatic-breast-cancer/nutrition#tips
https://www.cancer.org/latest-news/coffee-and-cancer-what-the-research-really-shows.html
https://www.cookforyourlife.org/recipe-collections/the-cancer-fighters-favorite-recipes-to-promote-healthy-cancer-survivorship/