علت گرفتگی شکم در بارداری چیست؟ چه زمانی خطرناک است؟

در دوران بارداری تغییرات آناتومیک و فیزیولوژیک بسیاری ایجاد می شود و این تغییرات در کنار رشد جنین موجب می شود، تا تغییراتی در سیستم اسکلتی و عضلانی مادر روی دهد. از شایع ترین مشکلات باید به کمر درد و گرفتگی عضلات اشاره کرد، بیشترین میزان گرفتگی شکم در بارداری معمولا در خواب و در نیمه دوم بارداری روی می دهد و البته تنها برای چند ثانیه خواهد بود.

بارداری ممکن است، با عوارضی همراه باشد؛ که برای همه مادران اتفاق نمی افتد، برای مثال تاری دید. آشنایی با این که تاری دید در بارداری چیست؟ و چه خطراتی دارد، کمک می کند، تا آشنایی بهتری با عوارض این دوران حساس داشته باشید.

لازم به ذکر است، که درد زیر شکم یکی از عوارض رایج دوران بارداری می باشد، که بسیاری از مادران آن را تجربه خواهند کرد. بروز درد های شکمی در دوران بارداری می تواند خفیف، شدید، کوبنده، دردناک، کسل کننده یا مبهم باشد، این در ها می توانند، موقتی یا ثابت و ترکیبی باشند.

گرفتگی شکم در بارداری

ممکن است، درد های ناگهانی و آزار دهنده شکم در دوران بارداری به وجود آیند، چنانچه کمر درد و درد های زیر شکم در بارداری به دنبال یک عامل طبیعی و مربوط به شرایط حاملگی باشد، معمولا به دلیل جا به جایی استخوان ها و رباط ها روی می دهد، که ناشی از کشش هایی در بدن برای سازگاری با جنین می باشد و جای نگرانی وجود ندارد.

یکی از مهمترین دلایل درد های شکمی در خانم های باردار، رشد جنین و انقباضات رحمی می باشد، معمولا به دنبال درد هایی که در رباط گرد ایجاد می شود، بسیاری از خانم های باردار درد زیر شکم را تجربه می کنند. این رباط در ارتباط بین رحم و کشاله ران می باشد و به دنبال رشد رحم، گرفتگی و کشش در آن به وجود می آید.

همچنین نفخ شکم در بارداری و یبوست، انقباضات براکستون هیکس، رشد جنین، درد های مربوط به حاملگی و غیره نیز می توانند، دلیلی برای ایجاد درد در خانم های باردار باشد.

شایع ترین موارد

برخی از درد های ناشی از گرفتگی شکم در بارداری امری رایج می باشند و بروز آن ها خطری برای مادر و جنین ایجاد نمی کند، در ادامه به رایج ترین دلایل بروز این درد ها و گرفتگی ها می پردازیم.

لیگامان گرد

درد لیگامان گرد ناشی از دو رباط بزرگ می باشد، که طول آن از رحم تا کشاله ران می باشد، با رشد رحم این رباط دچار کشیدگی می شود و علائم آزاردهنده ای از خود نشان خواهد داد، بروز این درد معمولا در سه ماهه دوم ایجاد می شود و بدون خطر می باشد.

نفخ و یبوست

ایجاد نفخ در دوران بارداری به دلیل افزایش سطح پروژسترون می باشد، با افزایش ترشح این هورمون عملکرد دستگاه گوارش کند و حرکت غذا آسته می شود. مصرف مقدار کافی آب و غذا های غنی از فیبر در کنار انجام تمرینات ورزشی و استفاده از نرم کننده های مدفوع راهکاری مناسب برای مقابله با نفخ و یبوست است.

براکستون هیکس

این دسته از انقباضات که با گرفتگی شکم در بارداری همراه هستند، به عنوان انقباضات کاذب پیش از زایمان شناخته می شوند، این شرایط تنها آزار دهنده می باشد و خطری برای مادر و جنین به دنبال ندارد. بیشتر افرادی که این عارضه را تجربه کرده اند اظهار می کنند، این عارضه موجب سفتی در ماهیچه های شکم می شود.

احساس این انقباضات کاذب با انقباضات واقعی زایمان کمی متفاوت می باشد، انقباضات واقعی با فواصل کم تری روی می دهد و مدت طولانی تری نیز دارند و به دنبال آن احساس دردناکی را ایجاد می کنند.

در صورتی که انقباضات واقعی روی دهند، تنفس سخت می شود، پس هر گاه این انقباضات روی دهند و پس از آن قادر باشید، که فعالیت های روزمره خود را انجام دهید، احتمال زیادی وجود دارد، که این درد ناشی از براکستون هیکس باشد.

برخی از پزشکان ادعا می کنند، این درد ها که از براکستون هیکس ناشی می شوند، به دلیل کم آبی بدن روی می دهد، به همین علت نوشیدن مقدار کافی آب موثر خواهد بود.

مشکلات جدی

همانطور که پیش از این نیز اشاره شد معمولا درد های شکم در بارداری نمی تواند، ناشی از مشکلات جدی باشد و نوعی سازگاری بدن با وضعیت جدید و رشد جنین می باشد. در برخی مواقع نیز ممکن است، درد های شکم ناشی از مشکلات جدی تری باشد، که در صورت بروز علائم باید فورا برای انجام معاینه و در مان تخصصی به متخصص خانم ها و زایمان مراجعه شود.

بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم یکی از مواردی است، که نیاز به درمان تخصصی دارد، احتمال بروز این عارضه یک به پنجاه می باشد و از هر پنجاه خانم باردار احتمال دارد، یک نفر به این عارضه دچار شود، دلیل آن نیز کاشته شدن تخمک در قسمتی خارج رحم می باشد.

معمولا تخمک در لوله فالوپ می تواند، این عارضه را رقم بزند، متاسفانه باید گفت در چنین حالتی بارداری به پایان نمی رسد و پزشک با استفاده از درمان خاصی این مشکل را برطرف خواهد کرد. در صورتی که مادر دچار بارداری خارج از رحم شده باشد، در هفته های ششم تا دهم بارداری درد و خونریزی شدید را تجربه خواهد کرد.

افرادی که سابقه بارداری خارج از رحم داشته باشند، بیشتر از دیگران در معرض خطر چنین عارضه ای قرار دارند، افراد دیگری که در معرض خطر بروز این عارضه می باشند، کسانی هستند، که لوله های خود را بسته اند، یا دستگاه داخل رحمی (IUD) دارند.

جدا شدن جفت

یکی از موارد خطرناک که در پی گرفتگی شکم در بارداری روی می دهد، جدا شدن جفت از رحم می باشد، از نشانه های بروز این عارضه تهدید کننده می توان به درد مداوم و سفت شدن شکم بدون تسکین اشاره کرد، در این صورت شکم برای مدتی طولانی سفت شده و درد را احساس خواهید کرد.

از نشانه های دیگر این عارضه مشاهده مایع خونی یا پاره شدن کیسه آب زودتر از زمان موعد می باشد. در چنین شرایطی حساسیت به لمس شکم، کمر درد و ترشح مایع همراه با خون نیز ممکن است، اتفاق بیفتد.

سقط جنین

سقط جنین از موارد دیگری می باشد، در بسیاری از موارد روی می دهد، بر اساس آمار پانزده تا بیست درصد از بارداری ها در سیزده هفته اول به سقط جنین ختم می شود. نشانه های این مورد کمر درد های خفیف تا شدید، بروز انقباضات واقعی در هر پنج تا بیست دقیقه خونریزی قهوه ای یا قرمز روشن همراه یا بدون گرفتگی شکم و عبور مواد لخته با بافت می باشد.

عفونت دستگاه ادراری

معمولا عفونت ادراری در بارداری به راحتی قابل درمان می باشد، البته این موضوع زمانی که درمان نشود، ممکن است مشکلات بسیار جدی به دنبال داشته باشد. درد یا سوزش در هنگام ادرار می تواند، از نشانه های عفونت ادراری باشد، همچنین این نوع از عفونت درد ها و گرفتگی های شکم را به دنبال خواهد داشت.

در صورتی که درمان مناسبی صورت نگیرد و عفونت به کلیه ها برسد، احتمالا متوجه درد در پایین کمر، کناره بدن، زیر قفسه سینه یا بالای استخوان لگن و احتمالا تب می شوید، حالت تهوع، تعریق یا لرز می تواند، از نشانه های دیگر باشد. در صورتی که چنین نشانه هایی مشاهده شد، باید فورا برای معاینه های لازم و درمان مناسب به یک متخصص مراجعه نمایید.

پره اکلامپسی

یکی از بیماری های دوران بارداری که شامل فشار خون بالا و پروتئین در ادرار می باشد و معمولا از هفته بیستم بارداری مشخص می شود پره اکلامپسی می باشد. وجود این بیماری با نشانه هایی چون درد و گرفتگی شکم در بارداری  و درد قسمت پایین دنده ها، حالت تهوع، استفراغ و افزایش فشار روی شکم می باشد.

منبع :